ECO portfolio Lafarge BFC, za novu kulturu gradnje

Lafarge Beočinska fabrika cementa prisutna u Srbiji od privatizacije 2002. godine,  potvrđeni je oslonac domaće građevinske industrije, lider u proizvodnji cementa i betona, kao i nosilac inovacija u oblasti u kojoj posluje. Kompanija Lafarge je deo svetskog giganta - Holcim Grupe, koja je prisutna u više od 70 zemalja širom sveta, sa preko 2.500 pogona, dok se delatnost u Srbiji odvija u fabrici cementa u Beočinu i više fabrika betona širom zemlje.

Na lokalnoj teritoriji kompanija sprovodi globalno definisanu strategiju dekarbonizacije, usmeravajući se sve više ka principima  održivosti i kontinuiranom smanjivanju uticaja industije na klimu i biodiverzitet. Redukcija emisije CO₂ za 40% do 2030. godine, odnosno  prelazak na nultu neto emisiju do 2050. godine, zajednički je cilj svih članica Holcim Grupe. Činjenica da desetak procenata ukupne godišnje emisije  CO₂ potiče upravo iz sektora građevine, ukazuje na odgovornost i obaveze proizvođača građevinskih materijala, zbog čega je fokus kompanije usmeren  ka smanjenju upotrebe prirodnih resursa, uz zalaganje za održivi razvoj i, pre svega,  proširenje portfolia u pravcu  palete proizvoda sa što manjom emisijom štetnih gasova.

S obzirom da cement, odnosno beton, koje smatramo odgovornim za navedene štetne emisije, predstavljaju građevinske materijale za koje ne postoji jednako efikasna alternativa, od izuzetnog su značaja iskustva u kompaniji Lafarge koja su potvrdila da se primenom najsavremenijih znanja i tehnologija pomenuti materijali mogu transformisati i proizvesti kao „zeleni“. U beočinskoj cementari transformacija je vođena  u pravcu razvoja “zelenog” cementa i betona, kao i tehničkih rešenja za infrastrukturu čijom implementacijom se značajno umanjuju emisije štetnih gasova u atmosferu. Proteklih godina tržištu je predstavljen novi set proizvoda koji se odlikuju drastičnom redukcijom ugrađenog ugljenika po toni materijala, sa tendencijom da se u budućnosti razvoj proizvodne palete usmeri ka nultoj emisiji CO₂.

Lafarge ECO portfolio, koji uključuje zeleni cement, kako rinfuzni, tako i pakovani, zeleni beton I infrastrukturna veziva, projektovan je upravo za sa ciljem da podrži principe održive gradnje. Usled niske emisije CO2 po toni materijala,  svi ECO proizvodi ispunjavaju zahteve vodećih zelenih sertifikata (LEED, BREEAM, DGNB, WELL, EDGE)  doprinoseći  uspostavljanju nove kulture gradnje i u Srbiji.
 

Zeleni rinfuzni cement____________________________________________

Cement niske toplote hidratacije CEM II/B-M(S-V)42,5N LH, koji je srpskom tržištu predstavljen 2019. godine odlikuje se redukovanim sadržajem ugrađenog ugljenika za 30% u odnosu na portland cement opšte namene. Pored osnovne primene u stanogradnji, predstavlja idealno rešenje za betoniranje masivnih elemenata sa zahtevom za smanjenim skupljanjem (brane, temelji mostova, temelji stubova za vetroparkove i sl).

Kombinacijom granulisane zgure i pepela ovaj cemet ispunjava sve zahteve infrastrukturnih projekata koji se odnose na trajnost i izdržljivost u agresivnim sredinama kao što su kolektori i kanalizacijski sistemi, betoni za farme i silosi za bio otpad (sredine bogate sulfatima, nitratima i hloridima). Poseduje i nizak nivo alkalija, te je pogodan za sve tipove agregata - prirodnih i recikliranih. Odlikuje se veoma dobrom kohezijom i obradljivošću, što pogoduje betonskim smešama namenjenim za pumpanje.

Sa druge strane, CEM II/B-M(S-V)42,5N LH poseduje veoma visoke čvrstoće nakon 28 dana negovanja cementnih prizmi, te se može koristiti za marke betona kao što su C40/50 što ga izdvaja od ostalih cemenata niske toplote hidratacije, tipa CEM III/A ili CEM III/B. Trenutno se primenjuje u izgradnji B3 bloka u termoelektrani Kostolac i temeljnih ploča silosa za odsumporavanje u termoelektrani Obrenovac, kao i za izgradnju drumskog mosta preko Save na državnom putu Ib reda br. 21 (M-21), kod Šapca, deonica Novi Sad – Ruma – Šabac.
 

Primena zelenog rinfuznog cementa, Most preko Save, Novi Sad-Ruma-Šabac

Zelena infrastrukturna veziva________________________________________________

Lafarge hidraulična veziva za puteve (HRB veziva) primenjuju se za izgradnju i rekonstrukciju kolovoza, a  odlikuju se do 25% manjim ugljeničnim otiskom u odnosu na cement koji se uobičajeno koristi za iste namene. Portfolio Lafarge-a uključuje dva tipa HRB veziva - BeoSol, veziva na bazi cementa i BeoBond, veziva na bazi cementa sa dodatkom kreča.  Dok su Beosol proizvodi  namenjeni za stabilizaciju tla i modifikaciju materijala lošijih karakteristika pri izgradnji puteva i platoa, Beobond veziva  projektovana su za tretman određenih tipova tla kod kojih je procenat vlažnosti i sadržaj glinovitih čestica veoma visok.

Infrastrukturne metode na kojima je Lafarge-u poslednjih godina fokus  - stabilizacija tla i hladna reciklaža predstavljaju ekološku alternativu klasičnoj tehnici izrade i rekonstrukcije kolovoza. Naime, obe metode podrazumevaju primenu HRB veziva uz upotrebu postojećih materijala sa konkretnog gradilišta čime se sprečava dodatna eksploatacija prirodnih resursa, izbegava formiranje gradilišnih deponija od materijala sa iskopa, smanjuje se trošak transporta i dodatne emisije gasova prouzrokovane prevozom sirovina. Takođe, zahvaljujući svojim performansama, Lafarge HRB veziva redukuju potrebu za radom mehanizacije i time direktno utiču na količinu oslobođenih štetnih gasova u atmosferu, što Lafarge veziva sa pravom svrstava u kategoriju ekoloških proizvoda. Njihovim korišćenjem ostvaruju se i uštede u troškovima izgradnje kao dodatni stimulans investitorima za dalju primenu “zelenih” materijala i tehnologija. 

Pored smanjenja uticaja na životnu sredinu i značajno nižih investicionih troškova, prednost primene “zelenih” infrastrukturnih metoda ogleda se i u  bržem izvođenju radova i dužoj trajnosti puteva. Naime, primenom Lafarge hidrauličnih veziva postiže se sporiji prirast čvrstoća u poređenju sa uobičajeno korišćenim materijalima, što doprinosi očvršćavanju kolovozne konstrukcije bez pukotina. Osim toga,  korišćnjem HRB veziva  povećava se vodonepropusnost tretiranog sloja i otpornost na dejstvo mraza, dok se, sa druge strane, smanjuje mogućnost promene zapremine usled variranja temperature ili vlažnosti.

Metoda hladne reciklaže koristi se na rekonstrukciji auto – puta E75, na deonici Horgoš - Novi Sad, zatim na rekonstrukciji puta Beočin-Bešenovo, kao i Slovac – Lajkovac, dok se u izgradnji Obilaznice oko Beograda, na sekcijama 4, 5 i 6 trenutno primenjuje stabilizacija nosećih slojeva. Značaj i važnost korišćenja “zelenih” infrastrukturnih metoda potvrđeni su u Srbiji na projektima izgradnje vetroparkova, a prepoznati su i od strane kompanija koje dolaze iz sredina u kojima se poštuju principi i standardi zelene gradnje, poput japanske kompanje Takenaka, na čijem je projektu početkom godine urađena stabilizacija približno 200.000 m² površine. 
 

Metoda stabilizacije, primena zelenih infrastrukturni veziva, Inđija

ECOPact Zeleni beton_________________________________________________

Za potrebe domaćeg građevinskog sektora tokom 2020. godine razvijen je Zeleni beton Ecopact sa redukcijom ugrađenog ugljenika za 30% u odnosu na standardne betone, što ga čini prvim betonom na srpskom tržištu koji pripada kategoriji eko materijala. Korišćenjem ECOPact betona umanjuje se količina CO₂ za  čak 100 kg po 1m³ betona. Slikovito govoreći, da bi se neutralisalo pomenutih 100 kg CO₂, potrebno je čak 7 stabala prosečne starosti i veličine, što se postiže zamenom samo 1m³ standardnog betona  ECOPact betonima. S obzirom na predviđanja prema kojima će godišnja svetska proizvodnja betona sa sadašnjih 4,5 milijarde tona porasti  na čak  5,5 milijardi do sredine XXI veka, zeleni betoni opravdano reprezentuju budućnost u građevinskoj industriji.

Dizajniran na bazi cementa niske toplote hidratacije (CEM II/B-M(S-V)42,5N LH), ECOPact zadovoljava najširu paletu komercijalnih zahteva. Pogodan je za sve armirano-betonske elemente i odlikuje se uporedivim ili čak naprednijim fizičko-mehaničkim svojstvima u poređenju sa standardnim betonima. Sa druge strane, zbog svog hemijsko-mineraloškog sastava, ECOPact je pogodan za sve klase izloženosti. Upotrebom Lafarge zeleni betona ukupna težina u jednom kubiku smanjuje se za približno 50kg, čime se ovakav beton nameće kao odlično rešenje za izradu nosećih stubova i zidova stambenih objekata. Takođe, manjom ukupnom težinom ECOPact beton olakšava i umajuje troškove transporta. Kombinacija svojstava kao što su niska toplota hidratacije sa jedne, i visoka trajnost i čvrstoća sa druge strane, ističe ECOPact  kao jedno od najboljih rešenja za izradu masivnih temelja i šipova za izgradnju mostova.

Zeleni beton  se trenutno primenjuje  na jednom od najznačajnijih industrijskih gradilišta, na kojem kroz partnerstvo sa japanskom kompanijom Takenaka, korišćenjem zelenih materijala i tehnologija, Lafarge doprinosi smanjenju uticaja građevinskih materijala na životnu sredinu.
 

Zeleni pakovani cement__________________________________________

Tokom narednog perioda privodi se kraju  sertifikacija  novog tipa cementa, čije će emisije CO₂ biti niže i do 50% u odnosu na portland cement opšte namene, što Srbiju čini prvom evropskom zemljom u okviru Holcim Grupe koja će na svoje tržište plasirati zeleni cement i svakako prvim proizvođačem u Srbiji.  Ako uzmemo u obzir da se korišćenjem zelenog cementa ostvaruje redukcija od 330 kg CO₂ po toni cementa, može se steći jasnija slika o doprinosu koji cementna idustrija može dati u globalnoj borbi za očuvanje životne sredine.

Lafarge zeleni cement, pakovan u vreće od 25kg i 50kg, namenjen je tržištu individualne gradnje, za pripremu betona, pripremu maltera za zidanje i malterisanje, za injekcione mase i druge mešavine za izgradnju. Odlikuje se dobrom obradljivošću u smislu rasprostiranja i vremena vezivanja, unapređenom adhezijom za opekarske građevinske materijale, kao i manjom težinom kako bi podržao zahteve statike građevinskih objekata. Spada u klasu kvaliteta 42.5, tako da se može koristiti i za izlivanje ploča i proizvodnju marke betona C30/37.

Benefiti za investitore____________________________________________

Paralelno sa razvojem portfolia u pravcu nulte neto emisije ugljen-dioksida, prioritet kompanije Lafarge jeste i kontinuirana edukacija domaćeg građevinskog sektora o značaju “zelene“ strategije i važnosti prihvatanja i implementacije “zelenih proizvoda”. U cilju motivisanja tržišta ka korišćenju ekoloških proizvoda važno je istaknuti i neke od prednosti  kojima svedoče investitori, korisnici zelenih građevinskih materijala, poput:

-  Mogućnost konkurisanja za projekte od kojih se zahteva zadovoljavanje sertifikata održive gradnje (LEED, BREEAM, DGNB, WELL, EDGE);

-  Olakšan pristup “zelenim fondovima” za finansiranje,

-  Umanjenje troškova koji se očekuju nakon uvođenja taksi na emisije gasova sa efektom staklene bašte,

-   Unapređenje imidža kompanije kao društveno odgovornog preduzeća.

-   Izgradnja objekata materijalima koji obezbeđuju humaniji životni i radni prostor.

Vizija kojom se kompanija Lafarge rukovodi podrazumeva ostvarivanje rezultata kroz uspostavljanje ravnoteže između zaštite životne sredine, društvene odgovornosti i preduzetništva, te će kompanijski fokus i u narednom period biti  usmeren  ka razvoju i implementaciji zelenih materijala i tehnologija koje vode globalnom cilju – dekarbonizaciji građevinskih materijala, odnosno ugljenično neutralnoj gradnji.